Soms begrijpen mensen niet waarom de therapie die ik aanbied niet vergoed wordt. Net zoals de overheid en zorgverzekeringen, maak ik ook keuzes die gevolgen hebben voor mijn cliënten. En voor mijzelf.
Wat kiest de overheid/zorgverzekering om te vergoeden?
Belangrijk om eerst eens te kijken naar wat er überhaupt vergoed wordt. Psychologische basiszorg valt onder de basisverzekering — dat is de zorg die in GGZ instellingen gegeven wordt, of door mensen met een BIG-registratie. Voor een BIG-registratie is er een heel eisenpakket, wat vaak neerkomt op eenzelfde soort opleiding, plus een interne opleiding aan een instituut. De lange wachtlijsten waar het nieuws vol van is – dat gaat om deze instellingen. Er is al lange tijd een heel beperkt aantal interne opleidingsplaatsen, een steeds grotere vraag naar zorg, minder medewerkers, de zorg wordt steeds duurder, en de zorgverzekeringpremie stijgt om die hogere kosten deels op te vangen.
Deels is dat wachtlijstenprobleem ook een keuze. Er is minder geld beschikbaar, dus worden de eisen van wat vergoed wordt aangescherpt. En is er dus minder ‘beschikbaar’ (lees: minder beschikbaar dat nog aan de eisen voldoet.) Soms worden de regels opgesteld door de zorgverzekeraars, die elk andere definities hebben van wat ‘psychosociale therapie’ is, bijvoorbeeld, waar mijn soort therapie onder valt. Zij bepalen welke vakvereniging wel of niet wordt erkend. Maar ook gemeenten bepalen soms hun eigen regels. Sommige gemeenten ondersteunden ouders als ze via een PGB-constructie bij mij kwamen voor begeleiding van hun minderjarige kind, voor andere gemeenten viel ik al direct af want ik had niet die specifieke opleiding gedaan, of dat bepaalde keurmerk. Mooiste geval was de gemeente die mij alleen wilde accepteren als een door hen erkend hulpverlener voor mij in zou staan – wat natuurlijk een hele vreemde constructie zou zijn, want hoe kan iemand anders de verantwoordelijkheid voor mijn werkwijze overnemen als die ander niet de sessies doet?
Mijn eigen keuze dus?
Hoewel ik al veel papiertjes heb behaald (BA, MA, PhD, plus HBO), zijn het niet de juiste om voor de benodigde erkenningen te zorgen. Ze helpen wel, maar ik zou nog meer opleidingen moeten doen om ervoor te zorgen dat cliënten mij (deels) vergoed krijgen.
- Jeugd. Ik zou een aanvullende opleiding kunnen doen om erkend te worden om met jeugd te werken en vergoed te worden onder de Jeugdwet. (Duur opleiding: 4 jaar HBO, deeltijd. Kosten: 2400 euro per jaar, plus dat je ook 20 uur per week in sociaal domein moet werken. Wellicht kan ik in later jaar instromen, dus dan nog maar 3 jaar.)
- Alternatieve therapie. Ik zou andere certificaten kunnen halen plus jaarlijks specifieke opleidingen blijven doen, om door een aantal zorgverzekeraars voor 40 euro vergoeding per sessie in aanmerking te komen (als clienten tussen 40-90 euro per maand betalen voor een aanvullende verzekering, met maximaal 150-800 euro vergoeding per jaar). Ik heb al een erkende HBO-opleiding gevolgd om dit werk te doen, dus daarom is de verdere investering beperkt. (Duur opleiding: 6 maanden deeltijd (kosten: 2300 euro) plus jaarlijks een aantal weekenden (kosten: 500 euro jaarlijks (schatting).)
- GZ-psycholoog. Ik zou een opleiding tot GZ-psycholoog kunnen doen – mits ik wordt aangenomen voor een vacature bij een opleidingsplek. Minimaal vier jaar, voltijd.
In al die gevallen gaat het om meer dingen leren, wat prima is. Maar het huidige werk dat ik doe, mijn expertise in ACT en beeldend werk, kan ik niet meenemen. Veel van de nieuwe dingen die ik dan zou leren staan haaks op mijn aanpak nu (bijvoorbeeld werken op basis van diagnostiek), en ik zal beoordeeld worden op hoe ik die nieuwe technieken kan en toepas. En dat knaagt aan mij. Waarom wordt ik aan de ene kant gevraagd om meer en meer cursussen en trainingen te geven over ACT (een wetenschappelijk onderbouwde methode binnen de geestelijke gezondheidszorg), en moet ik aan de andere kant ook weer alles vergeten en binnen het standaard kader voldoen? En waarom? Enkel om vergoed te worden.
Dus ik kan:
- Veel geld en ook jaarlijks geld en tijd investeren om mogelijk een klein beetje vergoed te worden (afhankelijk van of clienten een aanvullende verzekering hebben).
- Veel tijd en geld investeren om mezelf opnieuw op te leiden en dan een baan te vinden binnen een erkende instelling.
Ik weet van mezelf dat ik als hoogbegaafde juist beter werk en opleef als ik afwisseling heb en in beweging kan blijven. Daarom ben ik niet alleen therapeut, maar ook 1-2 dagen in de weeek aan het werk als docent, en daarnaast schrijf ik veel (filosofie, literatuur, psychologische literatuur). Voor mij een ideale combinatie.
Het gevolg is dus voor de mensen voor wie het geen optie is om mij vanuit eigen zak te betalen. Zij worden gedwongen gebruik te maken van het standaardpakket, inclusief bijbehorende wachtlijsten. En het klinkt misschien denigrerend, maar ik ga enkel af op de verhalen van clienten die eerst het normale GZ-traject hebben doorlopen, en na hun diagnose inclusief de bijbehorende werkboekjes steeds meer achteruit gingen.
Want we hebben het over mensen. De overheid heeft het over preventie. Maar dat niet elke persoon bij dezelfde soort hulp gebaat is, dat mag ook vaker gezegd worden. En dat een andere soort hulp, zoals ik dat aanbied, kort en krachtig is, en dat met 5-6 sessies iemand vaak voldoende geholpen is. Ook bij zwaardere psychische klachten.
Voorlopig ga ik dus door met mijn niet-vergoede aanbod. En ja, als mensen aankloppen en hulp nodig hebben en geen geld hebben om mij te betalen, dan ontvang ik ze ook. Voor zover mijn eigen mogelijkheden dat toelaten.
Dus. Dat is mijn uitgebreide antwoord op de vraag waarom mijn therapie niet vergoed wordt.
ps. Dit gaat er overigens niet om dat ik niet aan regels wil voldoen. Om mijn eigen praktijk te hebben voor onvergoede psychosociale therapie moet ik van de overheid ook aan allerlei regels voldoen en dat doe ik ook netjes.